Class – 6 Sanskrit Ruchira Part – 1 Chapter – 5 Vriksha | Hindi Translation | question answer | कक्षा – 6 रुचिरा भाग – 1 पञ्चमः पाठः वृक्षाः | हिन्दी अनुवाद | अभ्यासः
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 5 Vriksha
class 6 sanskrit chapter 5,class 6 sanskrit chapter 5 question answer,class 6 sanskrit chapter 5 vriksha,class 6 sanskrit chapter 5 solution,class 6 sanskrit chapter 5 explanation in hindi,class 6 sanskrit chapter 5 virksha,ncert sanskrit class 6 chapter 5,ncert class 6 sanskrit chapter vriksha,class 6 sanskrit chapter 5 hindi translation,sanskrit chapter vriksha class 6,vriksh class 6 sanskrit,sanskrit class 6 chapter 5,Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 5 Vriksha
कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 5, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 5 प्रश्न उत्तर, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 5 वृक्ष, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 5 समाधान, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 5 व्याख्या हिंदी में, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 5 विर्क, एन.सी.ई.टी. संस्कृत कक्षा 6 अध्याय 5 , एनसीईआरटी कक्षा 6 संस्कृत अध्याय वृक्ष, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 5 हिंदी अनुवाद, संस्कृत अध्याय वृक्ष कक्षा 6, वृक्ष कक्षा 6 संस्कृत, संस्कृत कक्षा 6 अध्याय 5
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 5 Vriksha
पञ्चम: पाठ:
वृक्षा:
( हिन्दी अनुवाद )
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 5 Vriksha
NCERT BOOK SOLUTIONS | SOLUTIONS FOR NCERT CLASS 6 CHAPTER 5 IN HINDI
वने वने निवसंतो वृक्षा:।
वनं वनं रचयन्ति वृक्षा:।।1।।
हिन्दी अनुवाद – वृक्ष प्रत्येक वन मे रहते है, इस प्रकार वृक्ष प्रत्येक वन की रचना करते है ।
शाखादोलासीना विहगा:।
तै: किमपि कूजन्ति वृक्षा:।। 2।।
हिन्दी अनुवाद – शाखा रूपी झूले पर पक्षी बैठे है, उनके द्वारा ऐसा प्रतीत होता है, मानो वृक्ष भी कुछ कूक रहे हो।
पिबन्ति पवनं जलं संततम्।
साधुजना इव सर्वे वृक्षा:।। 3।।
हिन्दी अनुवाद – सभी वृक्ष साधु लोगो की भांति हवा और पानी पीते है। अर्थात् वे सज्जनो के समान हमारा उपकार कर रहे हो।
स्पृशन्ति पादै: पातालं च।
नभ: शरस्सु वहन्ति वृक्षा:।। 4।।
हिन्दी अनुवाद – वृक्ष अपने पैरो अर्थात् अपनी जडो से पाताल को छूते है तथा अपने सिर अर्थात् अपने शीर्ष से आकाश को ढोते हैं।
पयोदर्पणेस्वप्रतिबिम्बम्
कौतुकेन पश्यन्ति वृक्षा:।। 5 ।।
हिन्दी अनुवाद – वृक्ष जल रूपी दर्पण मे अपना प्रतिबिंब आश्चर्य से देखते है।
प्रसार्य स्वच्छायासंस्तरणम् ।
कुर्वन्ति सत्कारं वृक्षा:।। 6।।
हिन्दी अनुवाद – वृक्ष अपनी छाया रूपी बिछौने को फैलाकर सबका आदर सत्कार करते है।
अभ्यास:
1. वचनानुसारं रिक्तस्थानानि पूरयत
एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् |
यथा – वनम् | वने | वनानि |
जलम् | जले | जलानि |
बिम्बम् | बिम्बे | बिम्बानि |
यथा – वृक्षम् | वृक्षौ | वृक्षान् |
पवनम् | पवनौ | पवनान् |
जनम् | जनौ | जनान् |
2. कोष्ठकेषु प्रदत्तशब्देषु उपयुक्तविभक्तिम् योजयित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत
यथा – अहं रोटिकां खादामि। ( रोटिका )
(क) त्वं जलं पिबसि। ( जल )
(ख) छात्र: दूरदर्शनं पश्यति। ( दूरदर्शन )
(ग) वृक्षा: पवनं पिबन्ति। ( पवन )
(घ) ता: कथां लिखन्ति। ( कथा )
(ड) आवाम् जन्तुशालाम् गच्छाव:। ( जन्तुशाला )
3. अधोलिखितेषु वाक्येषु कर्तृपदानि चिनुत
(क) वृक्षा: नभ: शिरस्सु वहन्ति।
(ख) विहगाः वृक्षेषु कूजन्ति।
(ग) पयोदर्पणे वृक्षा: स्व प्रतिबिम्बं पश्यन्ति।
(घ) कृषक: अन्नानि उत्पादयति।
(ङ) सरोवरे मत्स्या: सन्ति।
4. प्रश्नानामुत्तराणि एकपदेन लिखत
(क) वृक्षा: कै: पातालं स्पृशन्ति ?
उत्तर. पादै: ।
(ख) वृक्षा: किं रचयन्ति ?
उत्तर. वनम्।
(ग) विहगा: कुत्र आसीना:?
उत्तर. शाखादोलासीना:।
(घ) कौतुकेन वृक्षा: किं पश्यन्ति ?
उत्तर. स्वप्रतिबिंबम्।
5. समुचितै: पदै: रिक्त स्थानानि पूरयत
विभक्तिः | एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् |
प्रथमा | गज: | गजौ | गजा: |
अश्व: | अश्वौ | अश्वा: | |
द्वितीया | सूर्यम् | सूर्यौ | सूर्यान् |
चन्द्रम् | चन्द्रौ | चन्द्रान् | |
तृतीया | विडालेन | विडालाभ्याम् | विडालै: |
मण्डूकेन | मण्डूकाभ्याम् | मण्डूकै: | |
चतुर्थी | सर्पाय | सर्पाभ्याम् | सर्पेभ्य: |
वानराय | वानराभ्याम् | वानरेभ्य: | |
पञ्चमी | मोदकात् | मोदकाभ्याम् | मोदकेभ्य: |
वृक्षात् | वृक्षाभ्याम् | वृक्षेभ्य: | |
षष्ठी | जनस्य | जनयो: | जनानाम् |
शुकस्य | शुकयो: | शुकानां | |
सप्तमी | शिक्षके | शिक्षकयो: | शिक्षकेषु |
मयूरे | मयूरयो: | मयूरेषु | |
सम्बोधनम् | हे बालक! | हे बालकौ! | हे बालका:! |
हे नर्तक! | हे नर्तकौ! | हे नर्तका:! |
6. भिन्नप्राकृतिकम् पदं चिनुत
(क) गङ्गा, लता, यमुना, नर्मदा ।
(ख) उद्यानं, कुसुमं, फलम्, चित्रम् ।
(ग) लेखनी, तूलिका , चटका, पाठशाला ।
(घ) आम्रम्, कदलीफलं, मोदकं, नारङ्गम् ।
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 5 Vriksha
NCERT BOOK SOLUTIONS
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 6
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 7
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 8
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 9
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 10
YOUTUBE LINK: STUDY WITH SUSANSKRITA
https://www.youtube.com/channel/UCszz61PiBYCL-V4CbHTm1Ew/featured