Class – 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part – 1 chapter – 15 | Matulchandra | Hindi Translation | QUESTION ANSWER | कक्षा – 6 संस्कृत रुचिरा भाग – 1। पञ्चदश: पाठ:। मातुलचन्द्र: । हिन्दी अनुवाद । अभ्यास:
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra
class 6 sanskrit chapter 15,class 6 sanskrit chapter 15 question answer,ncert sanskrit class 6 chapter 15,class 6 sanskrit chapter 15 solution,ncert class 6 chapter 15 matulchandra,class 6 sanskrit,matul chandra class 6 sanskrit,class 6 sanskrit chapter 15 matulchandra,class 6 sanskrit chapter 15 exercise,sanskrit class 6 chapter 15,class 6 sanskrit chapter 15 question answers,lesson 15 sanskrit class 6,class 6 sanskrit chapter 15 hindi translation
कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 प्रश्न उत्तर, एनसीईआरटी कक्षा 6 अध्याय 15, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 समाधान, एनसीईआरटी कक्षा 6 अध्याय 15 मातुलचंद्र, कक्षा 6 संस्कृत, मातुल चंद्र कक्षा 6 संस्कृत, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 मातुलचंद्र, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 अभ्यास, संस्कृत कक्षा 6 अध्याय 15, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 प्रश्न उत्तर, पाठ 15 संस्कृत कक्षा 6, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 हिंदी अनुवाद
पञ्चदशः पाठ:
मातुलचंद्र
( हिन्दी अनुवाद )
NCERT BOOK SOLUTIONS | SOLUTIONS FOR NCERT CLASS 6 CHAPTER 15 IN HINDI
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra
कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!
कुत्र गमिष्यसि मातुलचन्द्र!
हिन्दी अनुवाद – कहां से आते हों चंदा मामा ! कहां जाओगें चन्दा मामा!।
अतिशयविस्तृतनीलाकाश:
नैव दृश्यते क्वचिदवकाश:
कथं प्रयास्यसि मातुलचन्द्र!
कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!
हिन्दी अनुवाद – नीला आकाश बहुत दूर तक फैला हुआ है, कही भी खाली जगह दिखाई नही देती। कैसे जाओगे चन्दा मामा! कहां से आते हो चन्दा मामा!
कथमायासि न भो! मम गेहम्
मातुल! किरसि कथं न स्नेहम्
कदाऽऽगमिष्यसि मातुलचन्द्र!
कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!
हिन्दी अनुवाद – आप मेरे घर क्यो नही आते हो । मामा! तुम स्नेह क्यो नही बिखेरते हों। कब आओगे चन्दा मामा! कहां से आते हों चन्दा मामा! ।
धवलं तव चन्द्रिकावितानम्
तारकखचितं सितपरिधानम्
मह्यं दास्यसि मातुलचन्द्र!
कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!
हिन्दी अनुवाद – तुम्हारी फैली हुई चांदनी सफेद हैं। तुम्हारी सफेद चादर तारो से भरी हुई हैं। (यह वस्त्र) मुझको दोगे ? चंदा मामा! कहां से आते हो चंदा मामा! ।
त्वरितमेहि मां श्रावय गीतिम्
प्रिय मातुल! वर्धय मे प्रीतिम्
किन्नायास्यसि मातुलचन्द्र!
कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!
हिन्दी अनुवाद – जल्दी आओ मुझको गीत सुनाओ। प्यारे मामा! मेरा प्यार बढाओ। हे चंदा मामा! क्या तुम नहीं आओगें। कहां से आते हो चंदा मामा! ।
अभ्यास:
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra
1. बालगीतं साभिनयं सस्वरं गायत।
2. पद्यांशं योजयत
मातुल! किरसि | कथं न स्नेहम्……….। |
तारकखचितं | सित परिधानम्……..। |
त्वरितमेहि माम् | श्रावय गीतिं…………….। |
अतिशयविस्तृत | नीलाकाश:……………….। |
धवलं तव | चन्द्रिकावितानम्……….। |
3. पद्यांशेषु रिक्तस्थानानि पूरयत
(क) प्रिय मातुल! वर्धय मे प्रीतिम्।
(ख) कथं प्रयास्यसि मातुलचन्द्र!
(ग) नैव दृश्यते क्वचिदवकाश:।
(घ) मह्यं दास्यसि मातुलचन्द्र!
(ड) कथमायासि न भो! मम गेहम्।
4. प्रश्नानां उत्तराणि लिखत
(क) अस्मिन् पाठे क: मातुल: ?
उत्तर. अस्मिन् पाठे चन्द्र: मातुल:।
(ख) नीलाकाश: कीदृशः अस्ति ?
उत्तर. नीलाकाश: अतिशयविस्तृत: अस्ति।
(ग) मातुलचन्द्र: किं न किरति ?
उत्तर. मातुलचन्द्र: स्नेहं न किरति।
(घ) किं श्रावयितुम् शिशु: चन्द्रं कथयति ?
उत्तर. गीतिम् श्रावयितुम् शिशु: चन्द्रं कथयति।
(ङ) चन्द्रस्य सितपरिधानं कथं अस्ति ?
उत्तर. चन्द्रस्य सितपरिधानं तारकखचितं अस्ति।
5. उदाहरणानुसारं निम्नलिखितपदानि सम्बोधने परिवर्तयत
यथा- चन्द्र: | चन्द्र! |
(क) शिष्य: | शिष्य! |
(ख) गोपाल: | गोपाल! |
यथा – बालिका | बालिके! |
(क) प्रियंवदा | प्रियवन्दे! |
(ख) लता | लते! |
यथा- फलम् | फल! |
(क) मित्रम् | मित्र! |
(ख) पुस्तकम् | पुस्तक! |
यथा- रवि: | रवे! |
(क) मुनि: | मुने! |
(ख) कवि: | कवे! |
यथा- साधु: | साधो! |
(क) भानु: | भानो! |
(ख) पशु: | पशो! |
यथा- नदी | नदि! |
(क) देवी | देवि! |
(ख) मानिनी | मनिनि! |
6. मञ्जूषात: उपयुक्तानाम् अव्ययपदानाम् प्रयोगेण रिक्तस्थानानि पूरयत
( कुत:, कदा, कुत्र , कथं, किम् )
(क) जगन्नाथपुरी कुत्र अस्ति ?
(ख) त्वम् कदा पुरीं गमिष्यति ?
(ग) गङ्गानदी कुत: प्रवहति ?
(घ) तव स्वास्थ्यं कथं अस्ति ?
(ङ) वर्षाकाले मयूराः किं कुर्वन्ति ?
7. तत्समशब्दान् लिखत
मामा | मातुल: |
मोर | मयूर: |
तारा | तारक: |
कोयल | पिक: |
कबूतर। | कपोत: |
Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra
NCERT BOOK SOLUTIONS
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 6
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 7
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 8
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 9
NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 10
YOUTUBE LINK: STUDY WITH SUSANSKRITA
https://www.youtube.com/channel/UCszz61PiBYCL-V4CbHTm1Ew/featured