Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra

Class – 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part – 1 chapter – 15 | Matulchandra | Hindi Translation | QUESTION ANSWER | कक्षा – 6 संस्कृत रुचिरा भाग – 1। पञ्चदश: पाठ:। मातुलचन्द्र: । हिन्दी अनुवाद । अभ्यास:

Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra

class 6 sanskrit chapter 15,class 6 sanskrit chapter 15 question answer,ncert sanskrit class 6 chapter 15,class 6 sanskrit chapter 15 solution,ncert class 6 chapter 15 matulchandra,class 6 sanskrit,matul chandra class 6 sanskrit,class 6 sanskrit chapter 15 matulchandra,class 6 sanskrit chapter 15 exercise,sanskrit class 6 chapter 15,class 6 sanskrit chapter 15 question answers,lesson 15 sanskrit class 6,class 6 sanskrit chapter 15 hindi translation

कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 प्रश्न उत्तर, एनसीईआरटी कक्षा 6 अध्याय 15, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 समाधान, एनसीईआरटी कक्षा 6 अध्याय 15 मातुलचंद्र, कक्षा 6 संस्कृत, मातुल चंद्र कक्षा 6 संस्कृत, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 मातुलचंद्र, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 अभ्यास, संस्कृत कक्षा 6 अध्याय 15, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 प्रश्न उत्तर, पाठ 15 संस्कृत कक्षा 6, कक्षा 6 संस्कृत अध्याय 15 हिंदी अनुवाद

पञ्चदशः पाठ:

मातुलचंद्र

( हिन्दी अनुवाद )

NCERT BOOK SOLUTIONS | SOLUTIONS FOR NCERT CLASS 6 CHAPTER 15 IN HINDI

Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra

कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!

कुत्र गमिष्यसि मातुलचन्द्र!

हिन्दी अनुवाद – कहां से आते हों चंदा मामा ! कहां जाओगें चन्दा मामा!।

अतिशयविस्तृतनीलाकाश:

नैव दृश्यते क्वचिदवकाश:

कथं प्रयास्यसि मातुलचन्द्र!

कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!

हिन्दी अनुवाद – नीला आकाश बहुत दूर तक फैला हुआ है, कही भी खाली जगह दिखाई नही देती। कैसे जाओगे चन्दा मामा! कहां से आते हो चन्दा मामा! 

कथमायासि न भो! मम गेहम्

मातुल! किरसि कथं न स्नेहम्

कदाऽऽगमिष्यसि मातुलचन्द्र!

कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!

हिन्दी अनुवाद – आप मेरे घर क्यो नही आते हो । मामा! तुम स्नेह क्यो नही बिखेरते हों। कब आओगे चन्दा मामा!  कहां से आते हों चन्दा मामा! ।

धवलं तव चन्द्रिकावितानम्

तारकखचितं सितपरिधानम्

मह्यं दास्यसि मातुलचन्द्र!

कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!

हिन्दी अनुवाद – तुम्हारी फैली हुई चांदनी सफेद हैं। तुम्हारी सफेद चादर तारो से भरी हुई हैं। (यह वस्त्र) मुझको दोगे ? चंदा मामा! कहां से आते हो चंदा मामा! ।

त्वरितमेहि मां श्रावय गीतिम्

प्रिय मातुल! वर्धय मे प्रीतिम्

किन्नायास्यसि मातुलचन्द्र!

कुत आगच्छसि मातुलचन्द्र!

हिन्दी अनुवाद – जल्दी आओ मुझको गीत सुनाओ। प्यारे मामा! मेरा प्यार बढाओ।  हे चंदा मामा! क्या तुम नहीं आओगें। कहां से आते हो चंदा मामा! ।

अभ्यास:

Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra

1. बालगीतं साभिनयं सस्वरं गायत।

2. पद्यांशं योजयत

मातुल! किरसि            कथं न स्नेहम्……….।
तारकखचितं               सित परिधानम्……..।
त्वरितमेहि माम्           श्रावय गीतिं…………….।
अतिशयविस्तृत           नीलाकाश:……………….।
धवलं तव                 चन्द्रिकावितानम्……….।

3. पद्यांशेषु रिक्तस्थानानि पूरयत 

(क) प्रिय मातुल! वर्धय मे प्रीतिम्।

(ख) कथं प्रयास्यसि मातुलचन्द्र!

(ग) नैव दृश्यते क्वचिदवकाश:।

(घ) मह्यं दास्यसि मातुलचन्द्र!

(ड) कथमायासि न भो! मम गेहम्।

4. प्रश्नानां उत्तराणि लिखत

(क) अस्मिन् पाठे क: मातुल: ?

उत्तर. अस्मिन् पाठे चन्द्र: मातुल:।

(ख) नीलाकाश: कीदृशः अस्ति ?

उत्तर. नीलाकाश:  अतिशयविस्तृत: अस्ति।

(ग) मातुलचन्द्र: किं न किरति ?

उत्तर. मातुलचन्द्र: स्नेहं न किरति।

(घ) किं श्रावयितुम् शिशु: चन्द्रं कथयति ?

उत्तर. गीतिम् श्रावयितुम् शिशु: चन्द्रं कथयति।

(ङ) चन्द्रस्य सितपरिधानं कथं अस्ति ?

उत्तर. चन्द्रस्य सितपरिधानं तारकखचितं अस्ति।

5. उदाहरणानुसारं निम्नलिखितपदानि सम्बोधने परिवर्तयत

यथा- चन्द्र:चन्द्र!
(क) शिष्य:शिष्य!
(ख) गोपाल:गोपाल!
यथा – बालिकाबालिके!
(क) प्रियंवदाप्रियवन्दे!
(ख) लतालते!
यथा- फलम्फल!
(क) मित्रम्मित्र!
(ख) पुस्तकम्पुस्तक!
यथा- रवि:रवे!
(क) मुनि:मुने!
(ख) कवि:कवे!
यथा- साधु:साधो!
(क) भानु:भानो!
(ख) पशु:पशो!
यथा- नदीनदि!
(क) देवीदेवि!
(ख) मानिनीमनिनि!

6. मञ्जूषात: उपयुक्तानाम् अव्ययपदानाम् प्रयोगेण रिक्तस्थानानि पूरयत 

( कुत:,     कदा,      कुत्र ,      कथं,      किम् )

(क) जगन्नाथपुरी कुत्र अस्ति ?

(ख) त्वम् कदा पुरीं गमिष्यति ?

(ग) गङ्गानदी  कुत: प्रवहति ?

(घ) तव स्वास्थ्यं कथं अस्ति ?

(ङ) वर्षाकाले मयूराः किं कुर्वन्ति ?

7. तत्समशब्दान् लिखत

मामामातुल:
मोरमयूर:
तारातारक:
कोयलपिक:
कबूतर।कपोत:

Class 6 NCERT Sanskrit Ruchira Part 1 Chapter 15 Matulchandra

NCERT BOOK SOLUTIONS

NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 6

NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 7

NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 8

NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 9

NCERT SANSKRIT SOLUTION CLASS 10

https://www.youtube.com/channel/UCszz61PiBYCL-V4CbHTm1Ew/featured

https://www.instagram.com/studywithsusanskrita/

error: Content is protected !!